Білім айнасы Республикалық газет Камбарбекова Гулдана Дуйсембековна
Алматы қаласы, Алмалы ауданы
№7 бөбекжай-балабақша меңгерушісі
Әже мен немере: матамен өрілген дәстүр
Халқымызда «Ақ жаулықты әже – ұлттың ұйытқысы, немере – жүрек жылуы» деген тереңде мәнді сөз бар. Қазақ қоғамында әже мен немере арасындағы байланыс ерекше. Әже – ұрпаққа тағылымды тәрбие беретін, өмірдің мәнін ұқтыратын, даналықтың үлгісі. Осы ұлы құндылықты дәріптеу мақсатында балабақшамызда «Ғажайып мата әлемі» жобасы аясында «Әже мен немере: матамен өрілген дәстүр» атты тағылымды семинар өтті. Бұл шара тек әже мен немере арасындағы байланысты ғана емес, сонымен қатар қазақ мәдениетіндегі матаның маңызын ашуды көздеді. Қазақтың ақ кимешегі, қыздың бүрмелі көйлегі, тарихы терең ою — өрнегі, өзіндік сыры бар кестесі мен құрағы – барлығы да ғасырлар бойы ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан дәстүрдің белгісі. Семинар барысында осы құндылықтарға ерекше мән берілді.
Жиынға ақжаулықты әжелер, тәрбиеші мамандар, сондай-ақ қалалық мектепке дейінгі ресурстық орталығының әдіскері Раймова Лайла Мауленовна мен басқада балабақша меңгерушілері арнайы қатысты.
Семинарымыз «Ақ жаулықты әжелер» сайысымен өз жалғасын тапты. Бұл күні балабақша ауласына кірген сәттен-ақ ерекше бір жылылық сезілді. Сахна төрінде ақ кимешек киген әжелер, жанында жауқазындай тізілген балдырғандар – бәрі нағыз қазақы ортаға түскендей әсер қалдырды. Сайысқа алты әже қатысып, әрқайсысы өз даналығымен, өнерімен, ісмерлігімен, жүрек түбінен шыққан жылы сөздерімен жиналған жұртты тәнті етті. Әсіресе 80 жастағы Қонақбаева Куляш әжеміз шөбересімен сайысқа қатысқаны ерекше сезім сыйлады. Сайыс барысында мақал-мәтел сайысы, қолөнер шеберлігі, ауылдың алты ауызы сынды бірнеше кезеңде бақ сынады. Әрқайсысы қазақ әйелінің бойындағы сабырлық, қайсарлық, көрегенділік қасиеттерін паш етті. Көрермендер олардың әр сөзіне ұйып, ақылын тыңдап, өнегесіне риза болды. Даналық пен дәстүрдің тоғысқан сәтіне куә болдық.
Кештің көркін одан әрі «Таңсұлу» би ансамблі ашты. Ерекшелігі – бұл топтың құрамында тек әжелер өнер көрсетті. Ақ жаулықтары желбіреп, қазақтың нәзік те бекзат болмысын бейнелеген билері көрерменнің жүрегінен орын тапты.
Сайыс соңында қатысушыларға алғыс айтылып, жылы лебіздер білдірілді. Әжелердің жүрекжарды тілектері мен ақ баталары балабақшаның кішкентай бүлдіршіндеріне жолданды. Біз ақ жаулықты әжелеріміздің әрдайым аман болып, ұрпақ тәрбиесінің шырақшысы болып қалуын тілейміз.
«Ақжаулықты әжелер» сайысы – ұлттық тәрбие мен даналықтың жарқын көрінісі. Бұл шара «Біртұтас тәрбие» бағдарламасындағы «Әжелер мектебінің» маңызын айқындады. Әжелер өз өмірлік тәжірибесімен бөлісіп, ұлттық құндылықтарды дәріптеп, немерелеріне салт-дәстүр сабақтастығының маңызын ұғындырды. Ұрпақ тәрбиесінде әжелердің рөлі тек отбасымен шектелмей, бүкіл қоғамға ықпал ететінін бұл сайыс тағы бір мәрте дәлелдеді. Бұл шара – бір күндік сайыс емес, ұлт болашағына бағытталған өнегелі істің баспалдағы. Біздің міндет – осы алтын көпірді келер ұрпаққа жалғау.
Ақ жаулық – ұлттың ұйытқысы, ал әжелердің мейірімі – қоғамның шамшырағы!
