Білім айнасы Республикалық газет Қасымхан Алпысбайұлы
Тамақтан уланудың алдын алу
Тамақтан улану — бұл микроорганизмдермен жаппай себілген немесе микробтық немесе микробтық емес сипаттағы улы заттардың көп мөлшері бар тағамды жегеннен кейін пайда болатын ауру.
Микробтық сипаттағы тамақтан улану бұзылған немесе сапасыз өнімдерді тұтынғаннан, бұзылған ет өнімдерін, үйрек, қаз жұмыртқаларын жеп, гигиена ережелерін сақтамағаннан кейін пайда болуы мүмкін. Жазда микробтық фактор анағұрлым жаппай болады.
Микробтық емес фактор улы өнімдерді жеуге байланысты: улы балықтар және саңырауқұлақтар, улы өсімдіктер немесе құрамында улы және химиялық заттар бар өнімдер, сондай-ақ алкогольді көп мөлшерде қолдану.
Тамақтан уланудың алдын алу үшін тамақтанар алдында қолды жуу керек. Көгеріп кеткен, қышқыл иісі бар күдікті өнімдерді, герметикалығы бұзылған консервіленген өнімдерді және қақпағы ісінген консервілерді пайдалануға болмайды. Көкөністер, жемістер мен жидектерді қолданар алдында жақсылап шайыңыз. Пісіру алдында жұмыртқаларды сабынды — сода ерітіндісінде өңдеп, ағынды сумен шайыңыз. Шикі етті турағаннан кейін пышақтарды, кесу тақтасын мұқият жуыңыз, санитарлық гигиенаның басқа ережелерін сақтаңыз.
Сондай-ақ, сауда желісінен тамақ өнімдерін сатып алғанда, өнімнің дайындалған күніне және сатудың соңғы мерзіміне, сыртқы түріне, түсіне, иісіне, консистенциясына, қаптаманың тұтастығына, өнімнің қандай жағдайда сақталатынына (тез бұзылатын өнімдер белгілі бір температуралық сақтау режимдерін талап етеді) назар аударыңыз. Сақтау шарттары сақталмаған стихиялық сауда орындарында азық-түлік сатып алуға болмайды.
Егер адам тамақтан уланған болса, уланудың алғашқы және жиі кездесетін көріністері әлсіздік, жүрек айну, құсу, іштің ауыруы, диарея, суық тер, терінің бозаруы, дене температурасының жоғарылауы болған жағдайда дәрігерге қоңырау шалу керек. Жедел жәрдем келгенге дейін алғашқы көмек көрсетуге тырысу керек, яғни ағзадан у қоздырғыштары мен қалған өнімдерді жедел шығару. 3-4 стакан жылы қайнаған су ішіп, құсу рефлексін қоздырып, асқазан тазарғанша бірнеше рет қайталаңыз.
Профилактика пищевых отравлений
Пищевое отравление — это заболевание, возникающее после употребления пищи, массивно обсемененной микроорганизмами, либо содержащей большое количество токсических веществ микробной или немикробной природы.
Пищевые отравления микробной природы могут возникнуть после употребления испорченных или недоброкачественных продуктов, при употреблении в пищу зараженных мясных продуктов, утиных, гусиных яиц, несоблюдении правил гигиены. В летний период микробный фактор носит более массовый характер.
Немикробный фактор связан с употреблением в пищу продуктов ядовитых по своей природе: ядовитых рыб, ядовитых и условно ядовитых грибов, ядовитых растений (белены, дурмана, красавки); либо продукции, содержащей токсические и химические вещества, а также употребление алкоголя в большой дозировке.
Чтобы избежать пищевого отравления необходимо перед приемом пищи обязательно мыть руки. Не использовать в пищу подозрительные продукты, с плесенью, с кислым запахом, консервированную продукцию с нарушением герметичности и «бомбажные», вздувшиеся консервы. Овощи, фрукты и ягоды перед употреблением тщательно промыть. Яйца перед приготовлением обработать в мыльно-содовом растворе и ополоснуть под проточной водой. После разделки сырого мяса тщательно мыть ножи, разделочную доску, соблюдать другие правила санитарной гигиены.
Также, покупая продукты питания в торговой сети, обращайте внимание на дату изготовления продукта и конечные сроки реализации, внешний вид, цвет, запах, консистенцию, целостность упаковки, в каких условиях хранится продукт (скоропортящиеся продукты, требуют определенных температурных режимов хранения). Не приобретать продукты в местах стихийной торговли, где не соблюдены условия хранения.
Если человек отравился не качественной пищей при первых симптомах, наиболее частыми проявлениями которых, может быть слабость, тошнота, рвота, боли в животе, диарея, холодный пот, бледность кожных покровов, в некоторых случаях повышение температуры тела, то необходимо вызвать врача. До приезда скорой помощи необходимо стараться оказать первую помощь, которая заключается в срочном удалении из организма возбудителей и продуктов их жизнедеятельности. Выпить 3-4 стакана теплой кипяченой воды и вызвать рвотный рефлекс и повторять несколько раз, пока желудок не очистится.
