PISA-дағы үлгерім: математикалық дағдыларды жетілдіру

Ертай Нұрсұлтан Ертайұлы
Астана қаласы №60 мектеп-лицей
математика пәні мұғалімі

 PISA-дағы үлгерім: математикалық дағдыларды жетілдіру

Аңдатпа
Мақалада PISA тесті аясындағы математикалық дағдыларды жетілдіруге арналған практикалық тапсырмаларды шешу кезінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттыру мәселелері талқыланады. Оқушылардың математикалық қабілетін дамыту, оларға тәжірибелік тапсырмаларды шешу арқылы жаңа идеялар мен шығармашылық көзқарастарды қалыптастыру қажеттілігі ерекше назарға алынады. Аталған зерттеу білім беру процестерін жаңарту мен оқушылардың математикалық сауаттылығын көтеруде маңызды рөл атқарады.

Кілт сөздер: PISA, математикалық дағдылар, шығармашылық қабілеттер, практикалық тапсырмалар, білім беру, оқушылар, математикалық сауаттылық.

Кіріспе
Заманауи білім беру жүйесінің басты мақсаттарының бірі – оқушылардың математикалық дағдыларын дамыту. Оқушылардың PISA (Халықаралық оқушылардың білім жетістіктерін бағалау бағдарламасы) тестіндегі жоғары нәтижелері, олардың математикалық әлеуетін көрсетеді. Бұл мақалада, математикалық дағдыларды жетілдіру және практикалық тапсырмаларды шешу кезінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттыру мәселелері қарастырылады.

Негізгі бөлім
Практикалық тапсырмалардың маңызы
Практикалық тапсырмалар – оқушылардың өмірдегі нақты жағдайларды математикалық әдістермен шешуді үйренуіне мүмкіндік береді. Олардың қиындық деңгейі мен шынайы өмірмен байланысы оқушыларды шығармашылықпен ойлауға, шешімдер қабылдауға және математикалық модельдеуді қолдануға итермелейді. Математика пәнінде практикалық тапсырмаларды қолдану:

1. Шынайы өмірмен байланыс: Математиканың күнделікті өмірдегі рөлін көрсетеді. Мысалы, бюджет жоспарлау, уақытты басқару, логистика мәселелері
2. Шығармашылық қабілеттердің дамуы: Оқушылар практикалық тапсырмаларды шешу барысында ерекше тәсілдер мен әдістерді қолдана отырып, шығармашылық қабілеттерін шыңдай алады. Оларға әр түрлі қарапайым әрі күрделі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді.

Шығармашылық тапсырмалар мен жобалар

Оқушылардың математикалық дағдыларын дамыту үшін шығармашылық тапсырмалар мен жобалар тиімді құрал ретінде қолданылуы мүмкін. Мысалы:

• Топтық жобалар: Оқушыларға шынайы мәселелерді шешу үшін топтарға бөлініп, математикалық модельдер жасау ұсынылады. Мысалы, қаладағы қоғамдық көліктің тиімділігін арттыру бойынша зерттеу жүргізу.
• Кросс-дисциплинарлық тапсырмалар: Математиканы басқа пәндермен, мысалы, ғылым немесе өнермен байланыстыру. Мысалы, геометрия және сурет өнері арасында байланыс орнатып, архитектуралық жобаларды құрастыру.

Зерттеу және эксперимент жүргізу

Практикалық жұмыстар барысында оқушылар зерттеу және эксперимент жүргізу арқылы математикалық тұжырымдамаларды тереңірек түсінуге мүмкіндік алады. Оқушылар нақты эксперименттер жасап, алынған мәліметтерді талдай отырып, статистикалық әдістерді қолдана алады. Мысалы:

• Статистикалық зерттеулер: Оқушылар өз сыныптарында сауалнама жүргізіп, алынған мәліметтерді талдай отырып, графиктер мен диаграммаларды өңдейді.
• Геометриялық практикалар: Оқушылар нақты объектілерді өлшеп, геометриялық формулаларды қолдана отырып, көлемдерін немесе аудандарын есептейді.

Қорытынды

PISA тесті бойынша оқушылардың математикалық қабілеттерін арттыруда практикалық тапсырмалар мен шығармашылық жұмыстардың рөлі айтарлықтай маңызды. Олар оқушыларға нақты өмір жағдайларын шешу барысында ғылыми-зерттеу, аналитикалық және шығармашылық дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Мұғалімдер осы бағытта тиімді әдістемелерді қолдана отырып, оқушылардың математикалық білімдерін жақсартуға және оларды болашақта жаңашыл мамандар етіп тәрбиелеуге тиіс. Оқушылардың математикалық дағдыларын жетілдіру мен шығармашылық қабілеттерін арттыру — білім беру жүйесінің маңызды аспектісі. PISA зерттеуіндегі көрсеткіштерге сүйене отырып, практикалық тапсырмаларды қолдану оқу процесінің тиімділігін арттырады. Оқушыларды шығармашылық тұрғыдан ойлауға ынталандыру — болашақта оларды әртүрлі салада табысты етуінің негізі. Сондықтан, мұғалімдер математика сабағында инновациялық әдіс-тәсілдерді қолданып, оқушылардың шығармашылық әлеуетін жетілдіруге үлес қосуы қажет.

Әдебиет тізімі

1. Hattie, J. (2012). «Visible Learning for Mathematics.»
2. Boaler, J. (2016). «Mathematical Mindsets: Unleashing Students’ Potential through Creative Math, Inspiring Messages and Innovative Teaching.» Jossey-Bass.