Рөлдік ойындар арқылы балалардың танымдық қызығушылығын арттыру

Рахметова Нургуль
Абай облысы білім басқармасының
«Жарма ауданы білім бөлімінің «Ақбота»
балабақшасы» КҚМК меңгерушісі

Рөлдік ойындар арқылы балалардың танымдық қызығушылығын арттыру

Балалар үшін ойын – өмірдің ең маңызды бөлігі, себебі ойын арқылы олар әлемді таниды, әлеуметтік дағдыларды меңгереді және шығармашылық қабілеттерін дамытады. Қазіргі уақытта, әртүрлі ойын түрлері ішінде рольдік ойындар ерекше орын алады. Рөлдік ойындар – бұл балалардың белгілі бір рөлдерді орындап, түрлі ситуацияларды моделдеуге мүмкіндік беретін, білім мен дағдыларды дамытуға арналған ойындар. Мұндай ойындар балалардың танымдық қызығушылығын арттыруда маңызды рөл атқарады.

       
Рөлдік ойындардың басты ерекшелігі – балаларға өздерін түрлі әлеуметтік рөлдерде көруге мүмкіндік беруі. Олар мектептегі мұғалім, дәрігер, сатушы, ғалым немесе тіпті мифологиялық кейіпкер бола алады. Бұл ойындар баланың ойлау қабілетін дамытуға, өз эмоцияларымен жұмыс істеуге, өз пікірін білдіруге және түрлі әлеуметтік жағдайларға бейімделуге көмектеседі.

Бұған қоса, рөлдік ойындар баланың шығармашылық ойлауын жетілдіреді. Рөлдік ойын барысында баланың қиялы мен фантазиясы оянып, ол түрлі сипаттағы іс-әрекеттер мен қақтығыстарды ойлап табады. Бұл оның танымдық белсенділігін арттырады және жаңа ақпаратты қабылдауға дайын болуын қамтамасыз етеді.

Рөлдік ойындар баланың қиялын шыңдайды. Мысалы, бала «дәрігер» болып, ауруларды емдейтінін ойлап, оның жүріс-тұрысын, сұрақтарын және емдеу әдістерін зерттейді. Мұндай ойындар баланың ғылыми қызығушылығын арттырып, келешекте медициналық салаға қызығушылық танытуына ықпал етуі мүмкін.

Балалар рөлдік ойындар барысында көптеген жаңа білім алады. Әртүрлі рөлдерді атқара отырып, олар жаңа сөздер, ұғымдар және ақпараттармен танысады. Мысалы, сатушы мен сатып алушының рөлін ойнап, олар сауда жасау тәсілдерін үйренеді, ақшаны есептеу дағдыларын меңгереді, ал дәрігер рөлін атқару барысында денсаулық туралы жаңа мәліметтер алады.

Рөлдік ойындар проблемаларды шешуді талап етеді. Балалар белгілі бір жағдайды немесе мәселелерді шешуге тиіс, бұл оларға логикалық ойлау мен талдау қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді. Балалар рөлдерді өздері ойлап тауып, қандай да бір ситуацияны шешу үшін түрлі жолдарды қолданады.

Рөлдік ойындар балалардың әлеуметтік дағдыларын да жетілдіреді. Олар топта жұмыс істегенде өзара әрекеттесуді үйренеді, пікірталасқа қатысып, басқалардың ойларын тыңдайды. Бұндай іс-әрекеттер балалардың эмоциялық интеллектісін және әлеуметтік жауапкершілігін арттырады.

Балалар рөлдік ойындар кезінде басқа адамдардың рөлін орындап көре отырып, олардың эмоцияларын түсінуге және басқаруға үйренеді. Бұл баланың эмоциялық интеллектісін арттырады, өзіндік ой-санасын қалыптастырады және қоғамда дұрыс қарым-қатынас орнатуға септігін тигізеді.

Рөлдік ойындар өте көптүрлі болуы мүмкін. Әр бала өз қызығушылығына қарай түрлі рөлдерді таңдай алады. Олардың ішінде ең танымал түрлері:

Отбасылық рөлдер: Балалар ата-ана, бала, немесе үй шаруашылығының басқа мүшелері ретінде ойнайды. Бұл ойындар балалардың отбасылық қатынастар мен міндеттер туралы түсінігін кеңейтеді.

Кәсіби рөлдер: Мысалы, дәрігер, мұғалім, сатушы, құрылысшы сияқты мамандықтарды ойнау. Бұл балаларға әртүрлі салалар мен мамандықтар туралы түсінік береді.

Табиғат пен жануарлар рөлдері: Балалар аңдар, құстар, өсімдіктер ретінде ойнай отырып, табиғат туралы білімдерін арттырады.

Қиял-ғажайып рөлдер: Бұл рөлдер фантастикалық әлемде өтуі мүмкін, мысалы, ғарышкер, батыр немесе жауыз кейіпкер болуы. Мұндай ойындар баланың қиялын дамытуға бағытталған.

Рөлдік ойындар – балалардың танымдық қызығушылығын арттырудың қуатты құралы. Олар баланың қиялын дамытып, логикалық ойлау қабілетін жақсартады, шығармашылыққа жол ашады және әлеуметтік дағдыларды қалыптастырады. Бұдан басқа, рөлдік ойындар балаларға әлемді кеңінен тануға, жаңа білімді меңгеруге және өзін тұлға ретінде дамытуға мүмкіндік береді. Сондықтан мұндай ойындар білім беру процесінде маңызды орын алуы тиіс.