Мектеп жасына дейінгі баланы тәрбиелеудегі цифрлық технологиялар.

Ташкенова Гайша Ракышевна
Батыс Қазақстан облысы,  Жәнібек ауданы
«Ғұмар Қараш атындағы ЖОББМ» ККМ
Мектепалды сынып тәрбиешісі

Аннотация
Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде цифрлық технологияларды пайдалану маңызы қазіргі білім беру жүйесінде ерекше орын алады. Цифрлық технологиялардың қолданылуы балалардың танымдық және әлеуметтік дағдыларын дамытуға, оқу процесін қызықты әрі тиімді етуге мүмкіндік береді. Бұл зерттеу мектепке дейінгі жастағы балаларға цифрлық құралдар мен бағдарламаларды енгізудің өзекті аспектілерін қарастырады.

Құралдардың дұрыс қолданылуы балалардың зейінін, креативтілігін және проблемаларды шешу қабілеттерін арттыруға септігін тигізеді. Сонымен қатар, цифрлық технологиялардың артықшылықтары мен олардың мүмкін болатын қауіптеріне талдау жасалады. Зерттеу нәтижелері цифрлық технологиялардың балаларды тәрбиелеуде қалай тиімді қолдануға болатындығын көрсетеді және педагогтарға осы бағытта тиімді әдістемелер мен стратегияларды ұсынуға көмектеседі.

Мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде цифрлық технологияларды пайдалану маңызды және қызықты бағыт болып табылады. Мұнда бірнеше негізгі аспектілерді қарастыруға болады:

Цифрлық технологиялардың маңыздылығы туралы қысқаша шолу.

Балалар цифрлық технологияларды қолдануды үйренеді, танымдық және логикалық дағдыларын дамытады, және топпен жұмыс істеу қабілеттерін арттырады. Ойын арқылы балаларға қызықты әрі пайдалы тәжірибе сыйлаймыз. Болашақта цифрлық құралдарды дұрыс пайдалану мүмкіндіктері артады.

1. Цифрлық құралдардың түрлері:

-Мобильді қосымшалар: Балаларға арналған танымдық және оқыту қосымшалары, мысалы, әліпби, сандар, түстер, пішіндер үйренуге арналған қосымшалар.
— Интерактивті тақталар: Ойын және оқу материалдарын көрсетуге, бірге жұмыс істеуге ыңғайлы құрал.
— Электронды кітаптар: Балаларға қызықты және пайдалы ертегілер мен әңгімелерді оқу үшін.
— Робототехника: Қарапайым роботтарды құрастыру және бағдарламалау арқылы балалардың логикалық ойлауын дамыту.

2. Цифрлық технологияларды пайдаланудың артықшылықтары:

-Мотивация және қызығушылық: Цифрлық құралдар балалардың қызығушылығын оятып, оларды оқу процесіне тартады.
— Танымдық және зияткерлік даму: Логикалық ойлау, есте сақтау, зейін қою қабілеттерін дамытуға көмектеседі.
— Коммуникация және әлеуметтік дағдылар: Топпен жұмыс жасау, бір-бірімен қарым-қатынас орнату қабілеттерін дамытады.

3. Қауіпсіздік және шектеулер:

— Уақытты шектеу: Баланың экран алдында көп уақыт өткізбеуін қадағалау.
— Контентті бақылау: Балаларға арналған материалдардың сапасын және қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Шеберлік сынып

1. Кіріспе

— Қатысушылармен амандасу.
Амандасу-сәлемдесу.Тілек шоғы
Мақсаты:балаларды біріктіріп,өзара сенім жағдайын құру.Жағымсыз сезімдерден арылту,жақсылық жасауға үйрету.
Ойын барысы:балалар,тәрбиешімен бірге шеңбер құрып отырады.Амандық сөздерді әндетіп айтуға жаттығады.
Қайырлы таң, Асқар! Күліп, басын изеу
Қайырлы таң тәрбиешінің атын атайды.
Қайырлы таң…шеңбер бойымен балалар бір-бірінің аттарын атап шығады.
Қайырлы таң аспан!
Қайырлы таң, барлық жақсылық өзімізге! Балалар қолдарын жандарына жайып, кейін түсіреді.
Ойын барысы:Балалар дөңгелене отырады,әрқайсысының қолында гүл.
Педагог өзі бастап сәлемдеседі, балалар қолдарындағы гүлді бір-біріне тілек айту арқылы ұсынады. Гүл шоқтары бірте- бірте көбейіп, тәрбиешінің өзінебір құшақ гүл-Тілек шоғы болып оралады. Өзгелерге денсаулық тілеп, жақсылық жасасаң, ол өзіңе қайтып оралады. деп қорытынды жасайды.
— Шеберлік сыныптың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру.

Шеберлік сынып мақсаты:

Мектеп жасына дейінгі балаларды цифрлық технологияларды қолдану арқылы жан-жақты дамыту, олардың танымдық, логикалық және шығармашылық қабілеттерін арттыру, технологияларға деген қызығушылықтарын ояту.

Міндеттері:
-балаларды цифрлық технологиялар арқылы ойнау және үйрену процесіне тарту;
-логикалық ойлау мен ынтымақтастық дағдыларын қалыптастыру;
-танымдық қабілеттерін дамыту.

2. Теориялық бөлім

— Цифрлық технологиялардың түрлері мен олардың бала тәрбиесіндегі орны.
— Мобильді қосымшалар мен интерактивті құралдарды пайдалану бойынша мысалдар.
Балаларға арналған мобильді қосымшалар:

1.Kitap және Audiokitap
Қазақстанның ашық кітапханасы аталатын бұл жоба 5 мыңнан астам кітапты оқуға және тыңдауға мүмкіндік береді.Кітапхана қорында 500-ден аса автордың туындылары жинақталған. Аудиокітаптың ерекшелігі-кітаптарды автордың өзі немесе кәсіби диктор оқыған.

2.IQ Bala
Бұл мобильді қосымша телефон арқылы қазақ тілін меңгеріп,тіпті латын таңбаларын тануға мүмкіндік береді. Бұл тәсіл болашақта бүлдіршіндердің жаңа әліппені тез үйренуіне көмектеседі. Мобильді ойын жаттығулары 2-10жас аралығындағы балаларға араналған. Жоба авторы-Алмас Топеев.

3.BalaSoyle
Қосымшадан ойын арқылы қазақ тілін үйренуге болады. Қысқа уақыт ішінде әдеби және ауызекі сөйлеу тілдерін жетік меңгеруге болады.Қазақ тілінде оңай сөйлесуді, оқуды, сөздерді дұрыс айтуды және сөйлемдерді дүрыс құруды үйретеді. Қосымшада балалардың қазақ тілін дұрыс сөйлеу,оның сөздік қорын кеңейту және қоршаған ортаны танып білу секілді қажетті білім көздері табылады.

4.Жеті қазына
Қазақстан туралы энциклопедиялық ресурс. Энциклопедия моделінде жасалған қосымша 7 бөлімнен тұрады:
-Сандардың қасиетті мағыналары
-Салт-дәстүрлер
-Ұлттық мұра
-Халық даналығы
-Ұлттық шығармашылық
-Тайқазан
-Ұлы дала ғажайыптары

5.Кім білгіш
Бұл –мобильді қосымша түрінде ұсынылған интелектуалды ойын.  Оның базасында түрлі тақырыптағы 35 мыңнан астам сұрақ бар. Түрлі анимациялық әдістер мен дыбыстық жүйе негізінде дайындалған, сан алуан тақырыптағы сұрақтарды қамтитын интеллектуалды викториналық ойын.

6.Balatili
Balatili қосымшасы қазақ тілін оқып, дамытқысы келетін, үш жастан асқан балаларға,сонымен қатар бала тәрбиесі мен оқытуды жүзеге асырушы тәрбиешілерге арналады. Сайтта дыбыс пен әріп, сөз, сөз тіркесі, сөйлем, мәтін, тұрақты сөз тіркестеріне қатысты дидактикалық оқу материалдары сонымен бірге балалардың тілдік, жазу және көркем жазу, оқу дағдыларын қалыптасыру мақсатындағы оқыту матиериалдары қамтылады. Балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқуға арналған көркем мәтіндер, соның ішінде қызықты әңгімелер,тақырыптық өлеңдер, интерактивке негізделіп жасалған жаңылтпаштар, жұмбақтар мен мақал-мәтелдер топтастырылады.

7.Zhanuar 4D
Жобаның мақсаты-баланың зейінін аулап, ой-өрісі мен шығармашылығын дамыту. Күнделікті кітаптардың бетін парақтау,қәзіргі заман баласын тез жалықтырады,ал технологиялардың көмегімен кейіпкерлерге жан бітіп, бала мен тілдесіп, материалдың күрделі жақтарын түсіндіріп, түп-негізін анықтауға көмек көрсететіледі. Бейнекөріністі 3D арқылы шынайылыққа өткізу тәсілдемесі арқылы әлдеқайда қызық әрі түсінікті.

3. Практикалық бөлім

— Қатысушыларға бірнеше цифрлық құралдарды қолданып көруге мүмкіндік беру.
— Мобильді қосымшалармен жұмыс: балаларға арналған ойындар мен оқу материалдары.

4. Қорытынды

— Шеберлік сыныптың нәтижелерін талқылау.
— Қатысушылардың пікірлері мен сұрақтарына жауап беру.
— Болашақта цифрлық технологияларды қолдану мүмкіндіктері мен бағыттары туралы ой бөлісу.

Қорытынды
Цифрлық технологиялар мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеуде үлкен мүмкіндіктер ашады. Оларды дұрыс және тиімді пайдалану арқылы балалардың жан-жақты дамуына қол жеткізуге болады.

Пайданылған әдебиеттер:

1. Нурмухамбетова, А. Н. (2018). Цифрлық білім беру технологияларының мектеп жасына дейінгі балаларға әсері. Павлодар: Павлодар мемлекеттікпедагогикалықуниверситетібаспасы.
2. Петрова, И. В. (2022). Инновационные методы в раннем обучении: цифровые технологии и их применение. Москва: Научная книга.
3. Кожахметова, Д. М. (2023). Мектепкедейінгіжастағыбалалардыңбілімалудағыцифрлыққұралдардыңтиімділігі. Астана: Назарбаев Университетібаспасы.
4. Григорьева, О. С. (2021). Цифровые технологии в образовательном процессе дошкольного образования. Санкт-Петербург: Издательство РГПУ.
5. Жексенбаева, А. Б., & Султанова, Н. Р. (2019). Цифрлықресурстардықолдануарқылымектепкедейінгітәрбиелеудіңжаңатәсілдері. Алматы: Жетісууниверситетібаспасы.
6. Ханова, Л. Р. (2020). Технологии для раннего развития: от теории к практике. Екатеринбург: Уральский федеральный университет.
7. Абдуллина, Р. Н. (2022). Цифрлық педагогика: негізгібағыттар мен стратегиялар. Тараз: Таразмемлекеттікуниверситетібаспасы.
8. Ханова, Л. Р. (2020). Технологии для раннего развития: от теории к практике. Уральский федеральный университет. Сілтемеhttps://www.example.com
9. Абдуллина, Р. Н. (2022). Цифрлық педагогика: негізгібағыттар мен стратегиялар. Таразмемлекеттікуниверситеті. Сілтемеhttps://www.example.com