Білім айнасы Республикалық газет 
Алматы қаласы
«№44 МГ» КММ
Бастауыш сынып мұғалімі
Бердибекова Алия Бериковна
Аңдатпа
2024 жылғы 29 қарашада «No44 мектеп-гимназия» базасында бастауыш сынып мұғалімдері А.Б. Бердибекова, А.Е. Шыныбаева, Бурумбаева С.Х., Рузиева Г.М., ментор Е.В. Важнинаның жетекшілігімен Түрксіб ауданының бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған «Бастауыш мектепте ЖИ элементтерін пайдалану» тақырыбында коучинг өтті.Коучинг барысында мұғалімдер нейралды желілерді оқу процесінде пайдалану тәжірибесімен бөлісіп, әріптестеріне шеберлік сыныбын өткізді.
Қазіргі заманда технологиялардың жылдам дамуы білім беру саласында да өзгерістер алып келуде. Әсіресе, жасанды интеллект (ЖИ) сияқты заманауи технологиялардың білім беру жүйесіне енгізілуі оқу процесін жаңа деңгейге көтеруде. Бастауыш мектепте ЖИ элементтерін қолдану балалардың білім алуына түрлі мүмкіндіктер туғызып, оқыту тәсілдерін жетілдіруге ықпал етеді. Бұл мақалада бастауыш мектепте жасанды интеллекттің мүмкіндіктері, оның білім беру процесіндегі рөлі және оның оқушылар үшін пайдасы туралы сөз болады.
Жасанды интеллект дегеніміз не?
Жасанды интеллект — адам миының жұмысына ұқсас әрекеттерді орындай алатын машиналар мен бағдарламалық жүйелердің жиынтығы. Ол деректерді өңдеу, үйрену, шешім қабылдау, тілдерді тану және бейне/дыбыстық ақпаратты өңдеу сияқты тапсырмаларды орындай алады. Жасанды интеллект жүйелері көптеген салаларда қолданылып келеді, оның ішінде білім беру саласы да бар. Бастауыш мектептерде ЖИ құралдарын қолдану арқылы балаларға заманауи технологияларды меңгертуге, ойлау қабілеттерін дамытуға және олардың қызығушылықтарын арттыруға мүмкіндік беріледі.
Бастауыш мектепте ЖИ элементтерін қолданудың артықшылықтары
- Жекеленген оқыту мүмкіндіктері: Әрбір оқушының қабілеті әртүрлі, сондықтан ЖИ жүйелері әр бала үшін жеке оқу жоспарын құруға мүмкіндік береді. Бұл құралдар балалардың оқу жылдамдығын, қызығушылықтарын және деңгейін ескере отырып, тапсырмаларды бейімдей алады. Нәтижесінде әр оқушы өз деңгейінде білім алады.
- Шығармашылық қабілеттерді дамыту: ЖИ негізінде жұмыс істейтін құралдар балалардың шығармашылық ойлауын дамытуға көмектеседі. Мысалы, балалар виртуалды әлемде жаңа дүниелер жасап, шығармашылық тапсырмаларды орындауға мүмкіндік алады. Бұл өз кезегінде балалардың инновациялық ойлауын арттырады.
- Ойын түріндегі оқыту: Жасанды интеллект ойындар мен симуляторлар арқылы білім беру үрдісін қызықты әрі интерактивті етеді. Оқу ойындары арқылы балалар білімдерін тексеріп, жаңа ақпаратты ойын түрінде игереді. Бұл әдіс оқушыларды ынталандырып, білімге деген қызығушылығын арттырады.
- Тіл үйрену және коммуникация: Жасанды интеллект балаларға тіл үйрету процесін жеңілдетеді. Мысалы, ЖИ жүйелері балалардың сөздерді дұрыс айтуын бақылап, оларға нақты түзетулер мен кеңестер бере алады. Бұл оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға ықпал етеді.
- Проблемаларды шешу дағдыларын дамыту: ЖИ оқушыларға математикалық тапсырмаларды шешуде, логикалық мәселелерді талқылауда көмек көрсете алады. Мысалы, балалар ЖИ жүйелері арқылы тапсырмаларды шешу жолдарын іздеуді үйреніп, өздерінің аналитикалық ойлау қабілеттерін дамытады.
Бастауыш мектепте ЖИ қолданылатын құралдар мен әдістер
- Интерактивті оқулықтар мен қосымшалар: Жасанды интеллект негізінде жасалған оқулықтар мен мобильді қосымшалар балаларға оқу материалын қызықты әрі түсінікті етіп жеткізуге көмектеседі. Бұл құралдар оқушылардың оқу үлгерімін талдап, қажетті мәліметтер мен тапсырмаларды ұсына алады.
- Робототехника және бағдарламалау: Жасанды интеллекттің робототехникамен үйлесімі бастауыш сынып оқушылары үшін өте тиімді. Робототехника арқылы балалар ЖИ элементтерін қолдану арқылы өздігінен бағдарламалау дағдыларын қалыптастырады. Бұл оларға алгоритмдер мен логикаға негізделген тапсырмаларды орындауды үйретеді.
- Мәтінді өңдеу және жазу құралдары: Жасанды интеллект мәтіндер мен жазбаларды өңдеу үшін де қолданылуы мүмкін. Балалар өздерінің жазбаларын тексеру және түзету үшін автоматтандырылған жүйелерді пайдалана алады. Бұл олардың грамматикалық және стилистикалық дағдыларын дамытуға септігін тигізеді.
- Оқу платформалары мен тестілеу жүйелері: ЖИ қолданылатын онлайн платформалар мен тестілеу жүйелері оқушылардың білімін бағалауға және олардың даму деңгейін бақылауға мүмкіндік береді. Мұндай жүйелер әр оқушының күшті және әлсіз жақтарын анықтап, оқу процесін жекелендіруге көмектеседі.
Жасанды интеллекттің білім берудегі рөлі
Жасанды интеллекттің басты артықшылығы — оның білім беру процесін тиімді әрі жекеленген етіп өзгертуі. Оқушылар тек білімді ғана емес, сонымен бірге өздеріне қажетті дағдыларды да меңгереді. ЖИ жүйелері арқылы балалардың сыни ойлау, проблемаларды шешу, шығармашылық қабілеттері дамиды. Сонымен қатар, жасанды интеллект мұғалімдерге оқу процесін бақылауға және оқушылардың қажеттіліктеріне сәйкес әдістерді қолдануға мүмкіндік береді.
Қорытынды
Бастауыш мектепте жасанды интеллект элементтерін қолдану — бұл білім беру сапасын арттыруға, оқушылардың қабілеттерін дамытуға және олардың қызығушылығын арттыруға мүмкіндік беретін маңызды құрал. ЖИ жүйелері балаларға тек дәстүрлі пәндерден ғана емес, сонымен қатар заманауи технологияларды меңгеру дағдыларын да үйретеді. Дегенмен, ЖИ құралдарын тиімді пайдалану үшін мұғалімдер арнайы дайындықтан өтуі керек және оқу процесінде оларды дұрыс интеграциялау маңызды. Бастауыш мектептегі ЖИ элементтері болашақта білім беру саласындағы жаңа мүмкіндіктерге жол ашады.
