Жасанды интеллектті оқу процесіне интеграциялау және оның оқушылардың білім, білік,  дағдысын дамытудағы рөлі

Елжасова Алтыншаш
Астана қаласы,
«№105 орта мектеп» КММ
информатика пәнінің мұғалімі 

Қазіргі заманғы білім беру саласы үздіксіз өзгерістерге ұшырап, жаңа технологияларды енгізу арқылы тиімділігін арттыруды көздейді. Жасанды интеллект (ЖИ) – бұл соңғы жылдары білім беру жүйесіне енгізілген, оқыту мен оқудың сапасын жаңа деңгейге көтеруге мүмкіндік беретін басты технологиялардың бірі. Жасанды интеллект алгоритмдері мен құралдары оқушылардың оқу үрдісін бейімдеуге, дербес оқытуға және оқу нәтижелерін жақсартуға ықпал етеді. Бұл мақалада білім берудегі жасанды интеллектінің рөлі, оны оқу процесіне интеграциялау жолдары және оның оқушылардың білім, білік,  дағдысын дамытудағы рөлі қарастырылады.

Жасанды интеллект және білім беру: Теориялық негіздер

Жасанды интеллект – бұл адамның ойлау қабілетін имитациялайтын компьютерлік жүйелерді жасауға бағытталған ғылым саласы. Білім беру контекстінде жасанды интеллект оқу процесін автоматтандыру, жекелендіру және оқушылардың үлгерімін жақсарту үшін қолданылады. Жасанды интеллектке негізделген жүйелер оқушылардың білім деңгейін, оқу стилін және қажеттіліктерін анықтай алады, соған сәйкес оқу материалдарын ұсынады, тапсырмаларды бағалайды және кері байланыс береді.

Жасанды интеллектті оқу процесіне тиімді интеграциялау үшін мынадай қадамдарды жүзеге асыру қажет:

• Жекелендірілген оқыту платформаларын енгізу:Жасанды интеллектке негізделген платформалар әр оқушының қажеттілігіне сай оқыту бағдарламаларын ұсынады. Олар оқушылардың үлгерімін талдап, қиындық тудырған тақырыптарға көбірек көңіл бөледі. Мысалы, адаптивті оқыту жүйелері оқушының жауаптарына қарай қиындық деңгейін өзгертеді, осылайша оқыту процесін тиімді етеді.
• Автоматтандырылған бағалау жүйелерін қолдану:Жасанды интеллект эссе, тестілер және басқа да тапсырмаларды автоматты түрде бағалай алады. Бұл мұғалімдердің уақытын үнемдейді және оларға оқушылармен жеке жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жасанды интеллект бағалау кезінде объективтілікті қамтамасыз етеді және оқушыларға жылдам кері байланыс береді.
• Виртуалды көмекшілерді пайдалану:Виртуалды көмекшілер оқушылардың сұрақтарына жауап береді, оқу материалдарын табуға көмектеседі және тапсырмаларды орындауға бағыт береді. Олар тәулік бойы қолжетімді болғандықтан, оқушылар кез келген уақытта көмек ала алады.
• Оқыту ойындарын жасау:Жасанды интеллект негізінде жасалған оқыту ойындары оқу процесін қызықты әрі тартымды етеді. Ойындар оқушылардың мотивациясын арттырады, білім алуға деген қызығушылығын оятады және олардың білімдерін практикада қолдануға мүмкіндік береді.

Жасанды интеллект білім беру үрдісінде оқушылардың білім, білік, дағдысын дамытуға оң әсер етеді. Себебі:

• Білімнің тереңдігін арттыру:Жасанды интеллект оқушыларға күрделі тақырыптарды тереңірек түсінуге көмектеседі. Ол оқушыларға әртүрлі дереккөздерден ақпарат табуға, талдауға және қорытынды жасауға мүмкіндік береді.
• Сыни ойлау қабілетін дамыту:Жасанды интеллектке негізделген тапсырмалар оқушыларды сыни тұрғыдан ойлауға, мәселелерді шешуге және дәлелді шешімдер қабылдауға үйретеді.
• Шығармашылықты дамыту:Жасанды интеллект оқушыларға шығармашылық жобалар жасауға, идеяларды жүзеге асыруға және өз ойларын білдіруге көмектеседі. Мысалы, жасанды интеллект көмегімен музыка, сурет және жазу сияқты шығармашылық жұмыстар жасауға болады.
• Тілдік дағдыларды жетілдіру:Жасанды интеллект тілдік дағдыларды жетілдіруге көмектеседі. Ол оқушыларға жаңа сөздерді үйренуге, грамматикалық қателерді түзетуге және тілдік ойлау қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.
• Технологиялық сауаттылықты арттыру:Жасанды интеллектті қолдану оқушылардың технологиялық сауаттылығын арттырады. Олар жаңа технологияларды меңгеруге, компьютерлік дағдыларды дамытуға және цифрлық әлемде табысты болуға дайындалады.

Қорытындылай келе, жасанды интеллект білім беру жүйесіне интеграциялануы оқу үрдісінің сапасын арттырып, оқушылардың білім алу процесін анағұрлым тиімді етеді, оқытуды жекелендіруге, оқушылардың білім, білік, дағдысын дамытуға және білім беру сапасын арттыруға мүмкіндік береді. ЖИ-дің жеке оқыту стратегиялары, оқу материалдарын ұсыну тәсілдері және оқу нәтижелерін бағалау әдістері оқушылардың жеке ерекшеліктеріне сай бейімделіп, олардың оқу мотивациясын арттырады. Сонымен қатар, мұғалімдер үшін ЖИ уақытты үнемдеп, оқушылардың жетістіктерін бақылауға мүмкіндік береді. Алайда, жасанды интеллектті тиімді қолдану үшін мұғалімдердің біліктілігін арттыру, этикалық мәселелерді ескеру және оқушылардың жеке мәліметтерін қорғау қажет.

Жасанды интеллект білім берудің ажырамас бөлігіне айналған сайын, біз оның мүмкіндіктерін толық пайдаланып, оқушылардың табысты болашағын қамтамасыз етуіміз керек. Болашақта ЖИ білім беру саласындағы басты құралдардың біріне айналып, оқу үрдісін одан әрі жетілдіруге ықпал ететін болады.