Пейзаж: Табиғаттың сұлулығын бейнелеу

 Астана қаласы әкімдігінің
«№93 мектеп- лицей» ШЖҚ МКК
Көркем еңбек пәні мұғалімі
Нагашбай Армангул

Пейзаж: Табиғаттың сұлулығын бейнелеу

Бағдарламаның мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға пейзаж жанрының ерекшеліктерін түсіндіру, табиғат көрінісін бейнелеу техникасы мен әдістерін үйрету.
2. Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, эстетикалық көзқарасын дамыту, табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыру.
3. Тәрбиелік: Оқушыларға табиғатты қорғауға, оның сұлулығын бағалауға тәрбиелеу.

Бағдарламаның міндеттері:
— Пейзаж жанрын, оның ерекшеліктерін, түрлерін түсіндіру.
— Табиғат көріністерін бейнелеу дағдыларын дамыту.
— Пейзажды түрлі техникалармен (акварель, майлы бояу, пастель, графика) бейнелеу дағдыларын үйрету.
— Оқушылардың шығармашылық ойлау қабілетін дамыту және көркемдік білімін тереңдету.

Бағдарламаның құрылымы:

1. Пейзаж жанрының негіздері және табиғат көрінісін бейнелеу

Тақырыптың мақсаты: Пейзаж жанрының негіздерін түсіну, табиғат көрінісін бейнелеудің алғашқы қадамдарын үйрету.
— Сабақ мазмұны:
— Пейзаж жанрының анықтамасы, тарихы, дамуы.
— Пейзаждағы табиғат элементтері: аспан, таулар, өзендер, ағаштар, дала.
— Пейзажды салудағы негізгі элементтер: перспектива, көкжиек сызығы, жарық пен көлеңке.
— Табиғат көрінісін бейнелеу үшін қажетті құралдар мен материалдар.
— Практикалық жұмыс: Алғашқы қарапайым пейзажды салу: табиғаттың жалпы көрінісін бейнелеу.

2. Пейзажда кеңістікті бейнелеу

Тақырыптың мақсаты: Пейзажда кеңістік пен перспектива ұғымдарын енгізу, оларды бейнелеуде дұрыс пайдалану.
— Сабақ мазмұны:
  — Кеңістік пен перспектива: алдыңғы, ортаңғы және артқы жоспар.

— Түстер арқылы кеңістік жасау: жылы және суық түстерді қолдану.

— Практикалық жұмыс: Үш жоспарды көрсететін пейзаж салып, перспектива мен кеңістікті көрсету.

3. Жарық пен көлеңкенің рөлі

Тақырыптың мақсаты: Табиғаттағы жарық пен көлеңкенің ерекшеліктерін түсіндіру, олардың пейзажда қалай бейнеленетінін көрсету.

— Сабақ мазмұны:

— Жарық пен көлеңке табиғаттағы әртүрлі құбылыстарды қалай бейнелейтінін түсіндіру.

— Табиғаттағы жарықтың өзгеруі (күншығысы, күнбатысы, күндізгі және кешкі жарық).

— Көлеңкенің пейзаждағы рөлі және оны бейнелеу әдістері.

— Практикалық жұмыс: Жарық пен көлеңкені қолдана отырып, табиғат көрінісін салу.

4. Пейзаждағы түстер мен олардың үйлесімі

Тақырыптың мақсаты: Пейзажда түстерді дұрыс таңдау және үйлестіруді үйрету.

— Сабақ мазмұны:

— Табиғаттағы түстердің маңызы: көк, жасыл, қоңыр, сары және басқа да түстер.

— Түстердің үйлесімі мен контрасты: жылы және суық түстер, табиғаттағы түстердің өзгеруі.

— Практикалық жұмыс: Табиғат көрінісін түстер арқылы бейнелеу, түстердің үйлесімін қолдану.

5. Пейзажды акварель техникасымен бейнелеу

Тақырыптың мақсаты: Акварель бояу техникасымен пейзаж салу дағдыларын дамыту.

— Сабақ мазмұны:

— Акварель бояуларын қолдану ерекшеліктері, акварельдің қасиеттері.

— Акварельде су мен бояудың үйлесімі, жұмсақ түстер мен көлеңкелер жасау.

— Практикалық жұмыс: Акварельмен табиғат көрінісін бейнелеу, түрлі әдістерді қолдану (кептіру, сумен араластыру).

6. Пейзажды майлы бояумен бейнелеу

Тақырыптың мақсаты: Майлы бояу техникасымен пейзаж салуды үйрету.

— Сабақ мазмұны:

— Майлы бояулардың ерекшеліктері: қалың қабаттар, текстуралар.

— Майлы бояу техникасында жарық пен көлеңкені көрсету.

— Практикалық жұмыс: Майлы бояумен табиғат көрінісін бейнелеу, қалың бояу қабаттарын қолдану.

7. Пейзажды пастель техникасымен бейнелеу

Тақырыптың мақсаты: Пейзажды пастель техникасымен бейнелеу дағдыларын үйрету.

— Сабақ мазмұны:

— Пастельдің ерекшеліктері мен қасиеттері.

— Пастельмен жұмыс істеу техникасы: жұмсақ түстер, табиғаттың нәзік көріністерін жасау.

Практикалық жұмыс: Пастельмен табиғат көрінісін салу, пастельдің жұмсақтық қасиеттерін пайдалану.

8. Пейзаж жанрына шығармашылық көзқарас

Тақырыптың мақсаты: Оқушыларға пейзажды шығармашылық тұрғыда бейнелеу дағдыларын дамыту.

— Сабақ мазмұны:

— Пейзаж жанрындағы шығармашылық элементтер: абстракция, табиғат көрінісін жаңа тәсілдермен бейнелеу.

— Табиғаттағы ерекше сәттерді (күннің батуын, жаңбырлы күндерді, т.б.) бейнелеу.

— Практикалық жұмыс: Оқушыларға шығармашылық тұрғыда пейзаж бейнелеу тапсырмалары беріледі.

9. Пейзаждағы композиция және құрылым

Тақырыптың мақсаты: Пейзажда композиция құру және құрылымды дұрыс орналастыру.

Сабақ мазмұны:

— Пейзажда композиция құрудың негізгі ережелері: көріністі орналастыру, элементтерді дұрыс реттеу.

— Табиғат көрінісінде басты элементті табу және оның маңыздылығын көрсету.

— Практикалық жұмыс: Пейзаждың композициясын жасау, негізгі элементтерді дұрыс орналастыру.

10. Көркем шығармашылық жұмысты аяқтау және қорғау

Тақырыптың мақсаты: Оқушылардың жұмыстарын қорғау және талқылау.

— Сабақ мазмұны:

— Оқушылардың шығармашылық жұмыстарын қорғау.

— Оқушылардың бір-бірінің жұмыстарын бағалауы және пікір білдіру.

Сабақтың қорытындысы, табиғатқа деген құрмет, оның сұлулығын бағалау.

Бағдарламаның әдіс-тәсілдері:

— Түсіндіру әдісі: Пейзаж жанрының теориясын түсіндіру, техникаларды көрсету.

— Демонстрация: Мысал ретінде ұлы суретшілердің пейзаждарын көрсету.

— Практикалық әдіс: Оқушыларға пейзажды түрлі техникалармен бейнелеу.

— Шығармашылық жұмыс: Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту, табиғатқа шығармашылық көзқарас қалыптастыру.

Бағдарламаның нәтижесі:

— Оқушылар пейзаж жанрының ерекшеліктерін түсінеді.

— Пейзажды әртүрлі техникалармен салу дағдыларын меңгереді.

— Оқушылар табиғатқа деген эстетикалық көзқарасқа ие болады, олардың шығармашылық ойлау қабілеті дамиды.

Қорытынды: Бұл пейзаж жанрын терең меңгеруге бағытталған. Оқушылар пейзажды бейнелеу арқылы табиғаттың сұлулығын түсінеді және оны шығармашылық тұрғыда бейнелеу дағдыларын игереді.