Білім айнасы Республикалық газет Алматы қаласы Жетісу ауданының санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының басшысы Д.Сисенов
Санитариялық-гигиеналық бақылау және қадағалау, техникалық регламенттерді бақылау бөлімінің бас маманы Н. Сейтжапарова
Халықтың медициналық сәулеленуін шектеу
Медицинада ауруларды диагностикалау және емдеу үшін иондаушы сәулеленуді қолдану бүкіл әлемде кеңінен таралған. Медициналық сәулелену-бұл рентгенрадиологиялық зерттеуді жүргізу кезінде пациенттер ұшырайтын сәулелену. Медициналық рентгенрадиологиялық процедураларды жүргізу кезіндегі ҚР халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы аясындағы халықтың радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі негізгі талаптары ҚР «Халықтың радиациялық қауіпсіздігі жөнінде» 1998 жылғы 23 сәуірдегі №219 Заңымен, Санитарлық талаптар мен Гигиеналық нормативтерімен реттеледі.
Пациенттерді медициналық сәулелендіру дәрігердің тағайындауы бойынша және пациенттің келісімімен диагностикалық ақпарат немесе терапиялық әсер алу мақсатында жүргізіледі. Тиісті емшараны жүргізу туралы түпкілікті шешімді рентгенолог-дәрігер немесе радиолог-дәрігер қабылдайды.
Пациентті рентгенологиялық зерттеуге, консультацияға немесе стационарлық емдеуге жіберген кезде, пациентті бір стационардан екіншісіне ауыстырған кезде рентгенологиялық зерттеулердің нәтижесі (сипаттама, суреттер) амбулаториялық картамен немесе одан үзінді көшірмесімен беріледі. Медициналық қызмет көрсетудің барлық кезеңдерінде бұрын жүргізілген рентгенологиялық зерттеулердің нәтижелері және бұл ретте жыл ішінде алынған дозалар ескеріледі. Пациенттің талап етуі бойынша оған сәулеленудің күтілетін немесе алынған дозасы туралы және рентгенрадиологиялық емшараларды жүргізуден болатын ықтимал салдарлар туралы ақпарат беріледі.
Медициналық рентгенрадиологиялық емшараларды жүргізу кезінде пациенттің сәулелік жүктемесін төмендету үшін барлық мүмкін болатын шаралар қабылдануы тиіс, яғни міндетті түрде жылжымалы (перделер) және пациенттерді радиациялық қорғаудың жеке құралдары (алжапқыштар, пластиналар, жағалар) қолданылады.
Асқазан-ішек жолдарының рентгенологиялық зерттеулері, урография, жамбас-сан буының рентгенографиясы және гонадаға сәулелік жүктемемен байланысты зерттеулер етеккір циклінің бірінші онкүндігінде жүргізіледі. Жүкті әйелдерді рентгенологиялық зерттеу клиникалық айғақтар бойынша жүктіліктің екінші жартысында жүргізіледі. Жүктіліктің бірінші жартысында рентгенологиялық зерттеулер жедел немесе кезек күттірмейтін көмек көрсету қажет болған кезде және егер жүктілікті үзу туралы мәселе шешілсе жүргізіледі. 12 жасқа дейінгі балаларды рентгенологиялық зерттеу олардың заңды өкілдерінің немесе медицина қызметкерінің қатысуымен орындалады.
Руководитель Управления санитарно-эпидемиологического
контроля Жетысуского района города Алматы Д.Сисенов
Главный специалист отдела санитарно-гигиенического
контроля и надзора, контроля за техническими
регламентами Н. Сейтжапарова
Ограничение медицинского облучения населения
Использование ионизирующего излучения в медицине для диагностики и лечения заболеваний получило широкое распространение во всем мире. Медицинское облучение-это облучение, которому подвергаются пациенты при проведении рентгенрадиологических исследований. Основные требования по обеспечению радиационной безопасности населения в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения РК при проведении медицинских рентгенрадиологических процедур регламентируются Законом РК от 23.04.1998 года №219 «О радиационной безопасности населения», Санитарными правилами и гигиеническими нормативами.
Медицинское облучение пациентов проводится с целью получения диагностической информации или терапевтического эффекта по назначению врача и с согласия пациента. Окончательное решение о проведении соответствующей процедуры принимает врач-рентгенолог или врач-радиолог. При направлении пациента на рентгенологическое исследование, консультацию или стационарное лечение, при переводе больного из одного стационара во второй, результаты рентгенологических исследований (описание, снимки) передаются с амбулаторной картой или выпиской из нее. На всех этапах медицинского обслуживания учитываются результаты ранее проведенных рентгенологических исследований и дозы, полученные при этом в течение года. По требованию пациента ему предоставляется информация об ожидаемой или полученной дозе облучения и о возможных последствиях от проведения рентгенорадиологических процедур.
При проведении медицинских рентгенрадиологических процедур должны быть предприняты все возможные меры для снижения лучевой нагрузки пациента, т.е. обязательно применяются передвижные (ширмы) и индивидуальные средства радиационной защиты пациента (фартуки, пластины, воротники). Рентгенологические исследования желудочно-кишечного тракта, урография, рентгенография тазобедренного сустава и исследования, связанные с лучевой нагрузкой на гонады, проводятся в первой декаде менструального цикла. Рентгенологическое исследование беременным проводится во второй половине беременности по клиническим показаниям. В первой половине беременности рентгенологические исследования проводятся при необходимости оказания скорой или неотложной помощи и если решен вопрос о прерывании беременности. Рентгенологические исследования детей в возрасте до 12 лет выполняются в присутствии их законных представителей или медицинского работника.
